چکیده:
مقتل نگاری حوزه‌ای از تاریخ‌نگاری اسلامی است که از همان ابتدا مورد توجه شیعیان قرار گرفت. پس از شهادت مظلومانه امام حسین (ع) و یاران وفادارش در واقعه کربلا با تأکید و تشویق امامان معصوم (ع) برای ماندگاری این حادثه مقتل نگاری گسترش و تحول یافت. وجود مقاتل مظلومیت علویان و شیعیان را همیشه زنده نگه می‌داشت و از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌کرد. در واقع مقتل نگاری شیعیان نماد و مظهر مظلومیت شیعیان بوده است. مقتل-نگاری به‌عنوان یکی از شاخه‌های دانش تاریخ به ریشه مظلومیت و چگونگی این مظلومیت می‌پرداخت مقتل نگاری از این حیث نقش مهمی در حفظ هویت تشیع در میان شیعیان خصوصاً ایرانیان داشته است. مقتل نگاری شیعیان در قرن دوم آغاز شد و در قرون سوم و چهارم به اوج خود رسید و تا قرن هفتم به همان شیوه ابتدایی ادامه یافت، اما از قرن هفتم به بعد از شیوه اصیل خود دور شد. مقتل نگاری با گسترش تشیع در ایران بیشتر مورد توجه قرار گرفت و شیعیان با برگزاری مراسم عزاداری این مقاتل را در مجالس خصوصی و پنهانی و بعدها در مجالس علنی و عمومی می‌خواندند و از جمله عوامل مهم در حفظ و تداوم هویت تشیع در ایران بوده است.
