چکیده:

 در این پژوهش به «بررسی فقهی و حقوقی مالکیت فدک از دیدگاه فریقین» پرداخته می‌شود. درباره فدک گرچه جنبه‌های تاریخی و به‌ویژه کلامی آن، پررنگ‌تر از جنبه‌های فقهی و حقوقی مورد بررسی قرار گرفته است، اما پایه‌های اصلی حقانیت اهل‌بیت (ع) در این خصوص، بر موازین فقهی و حقوقی نیز سخت استوار است. در این پژوهش موازین فقهی و حقوقی مالکیت فدک با توجه به مبانی فریقین، (شیعه و اهل تسنّن) مورد کنکاش قرار گرفته است و با توجه به‌ قاعده ید و دلایل و شواهد دال بر هبه ذی رحمی از سوی پیامبر اکرم (ص) و سلم و حتی بر اساس موازین ارث، مالکیت حضرت فاطمه زهرا (س) بر سرزمین فدک مبرهن گشته و به اثبات رسیده است که تصرف و تصاحب آن از سوی حکومت وقت ظالمانه و غصب محسوب می‌شود و مطالبه بیّنه و شاهد از حضرتش با توجه به‌قاعده لزوم اقامه بیّنه بر مدّعی مردود شناخته شده و تمسک حکومت به حدیث ادعایی عدم ارث گذاری انبیاء (ع) ابطال شده است و این‌همه از منظر حقوقی نیز تحلیل و بررسی شده است.

کلیدواژه‌ها:مالکیت، فدک، انفال، غصب، میراث.

فصول پایان‌نامه:

این تحقیق در سه فصل ارائه شده است:

فصل اول: «کلیات»
* الف: تعریف واژگان اصلی
فقه
حقوق
ملک
ملکیت
مالکیت
فدک
* ب: تعریف واژگان مرتبط
خیبر
سقیفه بنی ساعده
انفال
غصب
غنیمت
فیء
ارث
دارالکفر
* پ: پیششینه تاریخی موضوع
تاریخچه خیبر
تاریخچه فدک
ریشه یابی عوامل تاریخی فدک
فصل دوم: «دیدگاه های فقهی امامیه و اهل تسنن پیرامون مالکیت فدک»
* الف: کلامی _ تاریخی
تفسیری
بررسی فقهی ادله مالکیت فدک
علت عدم استرداد فدک
قرآن و انتخاب علی (ع) به عنوان بهترین گواه
رجحان علم بر بینه
جایگاه علم قاضی در صدور حکم
تبعیض ناروا
* ب: نامه امام علی (ع) در نهج‌البلاغه
نحوه استدلال به فرمایش حضرت علی (ع)
* پ: قاعده ید
معنای لغوی ید
معنای اصطلاحی ید
مستندات قاعده
فصل سوم: «مالکیت فدک از منظر حقوق»
* الف: مواد قانونی
شرح این مواد قانونی
ب: مالکیت قانونی
تصرفات مالکانه
* پ: مالک و مالکیت از منظر حقوق
ویژگی‌های مالکیت در قوانین موضوعه (حقوق تطبیقی)
آیاتی پیرامون مالکیت
عوامل محدود کننده مالکیت
اوصاف مالکیت
تفاوت تصرف و مالکیت
آثار مالکیت
حقوق ناشی از مالکیت
  مالکیت حقی است انحصاری و مطلق
  قاعده تسلیط
* ت: غصب
* ث: هبه
نتیجه‌گیری.

نوشتن دیدگاه