چکیده:

 یكی از ابعاد مهم سیره‌ی اهل‌بیت (ع)، نحوه‌ی تعامل آنان با موضوع فقر در جامعه و انسان‌های نیازمندی است كه در فقر و تنگدستی زندگی می‌کردند. پدیده فقر معلول عوامل متعددی است که بخشی از آن ها عوامل معنوی مانند زیاده خواهی، ستم‌کاری و اسراف است و گروه دیگر از آن ها، عوامل مادی مانند انحصار ثروت در دست توانگران، مدیریت نادرست و ناكارآمد، تنبلی و بی‌حوصلگی در كار و بی‌تدبیری در اداره‌ی زندگی می‌باشد. اهل‌بیت (ع) برای مبارزه با این پدیده، دو راه مختلف پیشگیری از فقر و رفع فقر را در پیش گرفته بودند. آن ها برای پیشگیری از فقر، علاوه بر آگاه ساختن مردم نسبت به وظایف فردی، مانند تقوا و ایمان، طلب علم و دانش، كسب تجربه و مهارت و تدبیر در معیشت، تلاش می‌کردند تا با ترویج راه‌کارهای اجتماعی مانند ایجاد روحیه‌ی تعاون و همكاری، تكافل اجتماعی و كمك به ستم دیدگان، از بروز و گسترش پدیده فقر در جامعه جلوگیری نمایند. همچنین در دوره‌ای که حاكمیت در دست ایشان بود، با نظارت مستقیم بر بازار، منع از احتكار، عمران و آبادانی، توسعه‌ی كشاورزی و صنعت و گرفتن مالیات در پیشگیری از فقر تلاش کرده‌اند. بررسی سیره‌ی اهل‌بیت (ع) در زمینه رفع فقر نیز ما را با وظایف فردی و اجتماعی بسیاری آشنا می‌سازد. میانه‌روی در هزینه‌ها، غنیمت شمردن فرصت‌ها، كار و تلاش، پرداخت خمس و زكات، كمك به فقیران و تولیت اغنیا برای حیات فقرا همگی شواهدی بر این موضوع هستند. اهل‌بیت (ع) در عصر حاكمیت نیز با تعدیل ثروت، ایجاد اشتغال، پشتیبانی از كشاورزی و دام داری، مبارزه با مفاسد مالی كارگزاران و حمایت از فقرا، تلاش‌های بسیاری در رفع فقر نموده‌اند. نتیجه مهم این تحقیق آن است كه مبارزه اهل‌بیت (ع) با فقر، مبارزه‌ای جدی و اساسی از طریق ریشه‌کن نمودن علل آن است، نه اینكه شکم‌های گرسنه را دعوت به صبر نموده و مسائل اقتصادی را در نظر آنان کم‌اهمیت جلوه دهند.

کلیدواژه‌ها: فقر، اهل‌بیت (ع)، سیره، رفع فقر، ثروت، اقتصاد.

نوشتن دیدگاه