چکیده:

 صفویه از مهم‌ترین حکومت‌هايی بود کــه در سرزمین ایران تشکیل شد. ایــن حکومت در پایان دوره‌ای از تهاجم‌های مکرر، آشفتگی‌های سیاسی، عدم مرکزیت و ثبات و ناامنی در ایران ایجاد گردید. تحولات و رویدادها منجر به ایجاد دولت صفویه همانندی‌های بسیاری با شکل‌گیری‌های حکومت‌های پس‌وپیش از صفویه در ایران دارد؛ اما مهم‌ترین وجه تمایز حکومت صفویه با دیگر حکومت‌ها که در ایران ایجاد شدند، بهره‌گیری از مبانی و اصول مذهب تشیع بود. بنیان‌گذاران حکومت صفویه با استفاده از ظرفیت‌های تاریخی تشیع، جنبشی به راه انداختند که با کنار زدن سایر جریان‌ها موفق به تأسیس حکومت شدند. نخستین جرقه‌های جنبش صفویه در درون خانقاه‌ها زده شد. صفویان بــا بهره‌گیری از همبستگی‌ها و روابط میان صوفیان و قبایل ترک آناتولی، مردم آذربایجان و کشمکش‌های سیاسی دولت‌های ترکمن و تیموری و جنبش‌های مذهبی در مناطق مختلف ایران به قدرت رسیدند. صفویان در همان آغاز تأسیس با رسمی کردن مذهب تشیع پایه دولت خود را بر مبانی این مذهب بنا کردند. با رسمی شدن مذهب تشیع درگیری‌ها و رقابت‌ها میان گروه‌های مذهبی در ایران بالا گرفت. در عرصه خارجی نیز حکومت صفویه در پیش گرفتن ایدئولوژی به دلیل ترویج مذهب تشیع با حکومت‌های ازبکان و عثمانی درافتاد. برگزیدن مذهب تشیع از سوی صفویان موجب شد تا گروه بسیاری از روحانیون شیعه در ساختار دولت شیعه‌مذهب صفوی نفوذ کرده و ساختار حکومت صفویه را بر پایه دیوانسالاری کهن ایرانی و ساختارهای مذهبــی تشیـــع پی‌ریزی نمایند. به نظر می‌رسد مهم‌ترین دستاورد حکومت صفویه در تاریخ ایران، رسمی شدن مذهب شیعه و گسترش آن در ایران بود. در این پژوهش با توجه به رسمیت مذهب تشیع با نگاهی همه‌جانبه در نظر دارد با یدی همه‌جانبه جایگاه مذهب شیعه را در نظام حکومتی صفویه مورد ارزیابی قرار دهیم.

کلیدواژه‌ها:حکومت، تشیع، صفویه، نظام حکومتی، شاه اسماعیل، شاه‌عباس اول.

فصول پایان‌نامه:

 این پایان‌نامه شامل پنج فصل می‌باشد:
فصل اول: «کلیات»
فصل دوم: «جایگاه و اهمیت تشیع در پایه‌گذاری دولت صفویه»
فصل سوم: «روند تثبیت و اوضاع حکومت صفویه از عصر شاه‌طهماسب»
فصل چهارم: «تحولات سیاسی و مذهبی ایران در دوران شاه‌عباس اول»
فصل پنجم: «جایگاه تشیع در نهادها و ساختار حکومت صفویه»

نوشتن دیدگاه