چکیده:

تحقیق حاضر به بررسی رابطه اخلاق و عبادت در نگرش اسلامی می‌پردازد. از آنجایی که اخلاق و عبادت از لوازم تکامل انسان هستند ما باید هم اخلاق و هم عبادت و رابطه بین آن‌ها را بدانیم تا بتوانیم به کمال برسیم. همچنین با شناخت اخلاقیات متناسب با هر یک از عبادات روح ما در عبادت لطیف‌تر شود و در اخلاق ما تأثیر بگذارد و ما را به اخلاق الهی مهذب کند. کمال نهایی انسان قرب به خدای متعال است و راه تقرب به خداوند عبادت می‌باشد. تحقق این هدف نیز جز در پرتو اعتقاد توحیدی، تهذیب نفس و فضائل والای اخلاقی میسر نیست. تعریف اخلاق و عبادت، تأثیر عبادت بر اخلاق، تأثیر اخلاق بر عبادت محورهایی هستند که در این تحقیق به آن‌ها پرداخته شد. سؤال اصلی در این تحقیق این است که رابطه اخلاق و عبادت چیست. بر اساس نتایج به دست آمده عبادات در تربیت اخلاقی و شکوفایی و ایجاد فضائل اخلاقی در انسان نقش دارند. عبادات بدون همراه شدن با فضائل اخلاقی به‌هیچ‌وجه مقبول درگاه الهی واقع نمی‌شوند و موجب تقرب انسان به خداوند نیستند. همچنین فضائل اخلاقی باعث روح بخشی و تحقق کامل عبادات اعم از واجب و مستحب می‌شود و رذائل اخلاقی در فرد موجب فاصله گرفتن او از قرب به خداوند است. عبادات همراه با رذائل اخلاقی مقبول درگاه الهی واقع نمی‌شوند. انسانی که آلوده به رذائل اخلاقی باشد نمی‌تواند در مدار عبادت قرار گیرد. چرا که هدف اصلی از تشریع عبادات این است که انسان از جسمانیت به روحانیت و از کوری به هدایت و از بعد به قرب برگردد؛ بنابراین هرچه عبادت افزون‌تر و خالص‌تر شود فضائل اخلاقی در انسان بیشتر متجلی می‌شود. عبادت باعث می‌شود انسان بیشتر به یاد خدا باشد و هرچه انسان بیشتر به یاد خدا باشد بیشتر پای بند به اخلاق می‌شود؛ بنابراین اخلاق و عبادت در اسلام مکمل یکدیگرند و هریک در دیگری مؤثر و از دیگری متأثر است و تعامل این دو باعث تکامل انسان می‌شود.

نوشتن دیدگاه