چکیده:

 به دنبال چرخش پارادایمی در گفتمان رفاه اجتماعی و توجه به مقوله فرهنگ در مباحث رفاهی، توجه به ابعاد ذهنی رفاه در کنار ابعاد عینی و مادی آن، بیش‌ازپیش اهمیت یافته است. علیرغم وجود برخی تردیدها در کارایی عامل دین در جامعه امروز، بازهم عده‌ای معتقدند که هنوز، عاملِ دین‌داری یکی از متغیرهای بلامنازع در تبیین رفتارهای اجتماعی مردم است. ‌در این تحقیق سعی شده است رابطه بین دین‌داری و احساس رفاه اجتماعی بررسی شده و در عین حال، این رابطه به‌وسیله متغیر «پایگاه اقتصادی اجتماعی» کنترل شده و تأثیرگذاری این دو متغیر رقیب بر روی احساس رفاه اجتماعی با یکدیگر مقایسه شود. از دیگر اهداف این تحقیق، بررسی الگوی تأثیرگذاری دین‌داری بر احساس رفاه اجتماعی در طبقات مختلف اجتماعی و اقشار گوناگون بوده است. این پژوهش به شیوه میدانی و به کمک ابزار محقق ساخته (که روایی و پایایی آن در اجرای آزمایشی تأیید شد) مورد آزمون تجربی قرار گرفت و یافته‌های آن به‌وسیله نرم‌افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. گردآوری اطلاعات در شهر ارومیه و در میان یک نمونه 384 نفری انجام شده است. _ فرضیه اساسی تحقیق مبنی بر اینکه «میزان دین‌داری» در «احساس رفاه اجتماعی» تأثیرگذاراست به تأیید رسید. نتایج رگرسیون چند متغیره برای بررسی تأثیر توأمان ابعاد دین‌داری بر احساس رفاه نشان داد که از بین عوامل چهارگانه سازنده دین‌داری افراد (عقاید، ایمان، اخلاق و مناسک) عاملِ «اخلاق» در مقایسه با سایر عوامل، بیش از همه در احساس رفاه اجتماعی تأثیرگذار است و عامل «مناسک دینی و پایبندی به شریعت و احکام دین» در مقایسه با سایر عوامل کمترین تأثیر را در احساس رفاه اجتماعی دارد. _ نقش متغیر پایگاه اقتصادی اجتماعی در رابطه بین میزان دین‌داری و احساس رفاه (رفاه ذهنی) نقشی تعدیل کننده است و در مقایسه تأثیرگذاری این دو متغیر بر احساس رفاه اجتماعی، این متغیر «دین‌داری» است که تأثیرگذاری بیشتری دارد. _ الگوی تأثیرات دین‌داری بر احساس رفاه اجتماعی در طبقات مختلف پایگاه اقتصادی اجتماعی جامعه مورد بررسی، الگویی خطی نبوده بلکه الگوی U شکل است. البته، دریک روند کلی هرچه به پایگاه اقتصادی اجتماعی فردا فزوده می‌شود، از شدت تأثیر دین‌داری بر احساس رفاه او کاسته می‌شود ولی شدت آن در طبقات مختلف متفاوت است. - بااینکه میانگین احساس رفاه در میان مردان بیشتر از زنان جامعه مورد بررسی است، لیکن آزمون‌های آماری نشان می‌دهد که عامل دین‌داری در بین زنان بیشتر از مردان در رفاه ذهنی تأثیرگذار است. همچنین، یافته‌های تحقق نشان داد که میانگین احساس رفاه در بین مجردان بیشتر از متأهلین جامعه مورد بررسی است و عامل دین‌داری نیز در همین گروه (مجردها) بیشتر از دین‌داری در متأهلین بر رفاه ذهنی تأثیرگذاراست.

 مقالات مرتبط:

 ساخت مقیاس برای سنجش رفاه اجتماعی با تأکید بر رفاه ذهنی (احساس رفاه)، عزت‌الله سام آرام، رضا محبوبی، برنامه‌ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، بهار 1393، شماره 18، (34 صفحه، از 1 تا 34)، (علمی _ پژوهشی).

نوشتن دیدگاه