چکیده:

 نگارنده در این پژوهش به دنبال بررسی مفهوم و کارکردهای ایثار در زندگی فردی و اجتماعی انسان و تأثیرات آن بر جامعه از منظر قرآن و روایات است. این پایان‌نامه در سه فصل به انجام رسیده است. فصل اول با عنوان کلیات تحقیق به بیان مسئله، پرسش‌های تحقیق، اهداف تحقیق و ... پرداخته شده است. فصل دوم با عنوان مبانی نظری به مباحثی همچون تعریف ایثار، اقسام ایثار، درجات ایثار، ایثار در ادیان مختلف و...اشاره دارد. فصل سوم نیز با عنوان کارکردهای ایثار در قرآن کریم به اصل موضوع پایان‌نامه پرداخته شده است. بر همین اساس در این فصل ایثار از دو وجه معنایی مورد بحث و بررسی قرار گرفته و وجوه آن از نظر لغوی و اصطلاحی و مصادیق تأثیرگذاری مبحث ایثار مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. این دو وجه هم از لحاظ اثباتی و هم از لحاظ سلبی مورد بررسی قرار گرفته که وجه اثباتی آن عبارت است از برگزیدن و مقدم داشتن آثار مثبت ایثار و ازخودگذشتگی که در قرآن و سنت و آموزه‌های دینی از آن به ایثار ممدوح تعبیر شده است وجه سلبی آن عبارت است از برگزیدن و مقدم داشتن ناصواب که در آیاتی از قرآن (النازعات، 38 و اعلی، 16) به‌عنوان اشارت رفته و در این آیات خاطرنشان شده است که برخی از انسان‌ها ایثار را به خاطر زیبایی‌ها و جلوه‌های ظاهری آن بر عقبی و زندگی اخروی ترجیح می‌دهند. نگارنده در این پژوهش هم آثار فردی و اجتماعی ایثار و کارکردهای آن در زندگی را مورد تحلیل و بررسی قرار داده و هم آیات و روایات و مستندات مورد نیاز را برای تفهیم بهتر مطالب مورد استفاده و تجزیه و تحلیل قرار داده است. بر پایه همین رویکرد به تحقیق نتایج زیر منتج گردید: 1) ایثار باید با نگاه مثبت و ایثارگر در جهت خدمت به خلق و کمال انسان و ایجاد تعدیل در نظام اجتماعی بشر مورد استفاده قرار گیرد. 2) در ارتباط با انگیزه و هدف از عمل ایثار مثبت نیز باید گفت که انگیزه عمل فقط و فقط باید محبت به خداوند باشد. 3) در بحث ایثار باید اوج ایثار یعنی گذشتن از جان و مال و هستی به خاطر حیات‌بخشی به اجتماع مدنظر باشد. 4) در بحث ایثار باید از میان وجوه مختلف ایثار دنبال انتخاب برتر و اصلح در حوزه کارکردهای ایثار باشیم. 5) در یک نگاه کلی‌تر باید در ترویج مکتب ایثار و نظریه ایثار به دنبال آن بخش از مفهوم ایثار بود که جنبه اخروی دارد و زودگذر و دنیوی نیست.

نوشتن دیدگاه