چکیده:

 مفهوم امانت یکی از مفاهیم اخلاقی مطرح شده در قرآن و روایات معصومین (ع) است که بخشی از اصول و قوانین رفتار افراد را در زندگی فردی و اجتماعی بیان می‌کند. مفسرین، مصادیق متعددی برای امانت مطرح شده در آیات قرآن بیان کرده‌اند از جمله دین الهی و اموال مردم. آیه 72 سوره احزاب، یکی از آیات مهم و مشکل قرآن است که مفسرین در تفسیر مفاهیم مطرح شده در آن نظرات گوناگونی بیان نموده‌اند. عرفا، عشق، معرفت، فیض الهی، اسرار حق، عهد الست، لطیفه انسانی و فلاسفه، عقل، خلافت انسانی، ولایت الهیه، استکمال در درجات وجود و رسیدن به فناء فی الله را از جمله مصادیق امانت الهی عرضه شده به انسان در این آیه دانسته‌اند. مفسرین اقوال متعددی در تفسیر مفاهیم عرضه، حامل امانت، حمل امانت، ابای آسمان‌ها و زمین و کوه‌ها، ظلوم و جهول و ... بیان نموده‌اند. از منظر دانش معناشناسی دارای میدان معناشناختی ویژه‌ای است. معنای اصلی آن امنیت و آرامش خاطر است و به عین خارجی که امنیت بدان تعلق می‌گیرد اطلاق می‌شود. این مفهوم، در فرهنگ اسلامی، توسعه معنایی یافته و بر امور غیرمادی نیز به کار می‌رود. مفهوم امانت با مفاهیم ایمان، عهد، رعایت و صدق دارای رابطه هم‌نشینی بوده و با مفاهیم ایمان، عمل صالح، اخلاق و عهد دارای رابطه دوسویه جزءواژگی و شمول معنایی است. همچنین این مفهوم با مفاهیم خیانت و کذب در تقابل معنایی است. امانت‌داری در فرهنگ اسلامی مفهوم وسیعی است که در نسبت با خدا، پیامبر (ص)، خویشتن، دیگران شامل عموم افراد به شکل عام و خانواده به شکل خاص و در نسبت با طبیعت و حیوانات مطرح می‌شود که چگونگی امانت‌داری در رابطه با هرکدام متفاوت است. امانت‌داری و خیانت در امانت، هرکدام دارای آثار و پیامدهایی در زندگی فردی و اجتماعی انسان است. روش به کار گرفته شده در این پایان‌نامه، تحلیل محتوای متون منابع اسلامی است.

منبع: سایت ایران داک

نوشتن دیدگاه