چکیده:
مالک اصلی سرمایه‌های عالم خداوند است، خداوندی که با آفرینش انسان بر او منت نهاد و نعمت‌های بی‌شماری را به وی ارزانی کرد که بدون شک این نعمت‌ها وسیله‌ای هستند برای ارتقای مادی و معنوی بشر و به زبان دیگر وسیله‌ای هستند برای رسیدن انسان به کمال والای خویش. اما این حاصل نمی‌گردد مگر از طریق شناخت نعمت‌های الهی و اینکه آدمی بداند فلسفه‌ی نعمت‌هایی که را خداوند در اختیار او قرار داده چیست؟ و چه مسئولیت‌های در قبال اعطای این همه نعمت دارد؟ از این رهگذر این پژوهش جستاری است درباره نعمت‌های الهی و مسئولیتی که انسان در قبال این نعمت‌ها دارد. خداوند متعال نیز مکرراً در قرآن کریم به شیوه‌های گوناگون نعمت‌های بی‌شمار خود و نقش آن را در زندگی مادی و معنوی انسان‌ها گوشزد کرده که هدف از یادآوری نعمت و وظایف انسان در قبال آن، توجه به مبدأ و رساننده نعمت و شناخت او، عشق و محبت به خداوند و در نهایت اطاعت خداوند و اتصال عبد به خالق و فلاح و رستگاری اوست، لذا در این پژوهش که به روش کتابخانه‌ای و به صورت فیش‌برداری مطالب از تفاسیر قرآن و کتب معارف قرآنی انجام شده است، آیات و احادیثی که به‌طور صریح یا ضمنی به موضوع نعمت‌های الهی و وظایف انسان در قبال این نعمت‌ها پرداخته‌اند مورد بررسی قرار خواهد گرفت. نتیجه آنکه اعطای این همه نعمت به انسان بیهوده نبوده و قطعاً در قبال آن انسان وظایفی دارد که مهم‌ترین وظیفه انسان از میان مسئولیت‌های دیگر در قبال نعمت‌های الهی، سپاس قلبی زبانی، عملی می‌باشد، یعنی اینکه، هیچ نعمتی از یاد انسان نگذرد، مگر آنکه آن نعمت را از جانب خدا بداند و متذکر ذات پروردگار شود، دوم اینکه خداوند را به خاطر اعطای این همه نعمت لسانا شکرگزار باشد و از همه مهم‌تر اینکه نعمت‌های الهی را همسو با خواست منعم و در راه کمال و سعادت خود به کار گیرد.
