چکیده:

 موضوع این پایان‌نامه «بررسی جایگاه اعتدال در قرآن و روایات» است که مبتنی بر نظریه اعتدال ارسطویی است و از مسائل اخلاقی است که وارد حوزه مسائل فلسفی شده است و چنانکه گفته‌اند سقراط پای اخلاق را به فلسفه باز کرد. این نظریه به‌عنوان قاعده‌ای عام که حد وسط آن فضیلت و دو طرف آن افراط و تفریط و رذیلت می‌باشد؛ علما و دانشمندان بسیاری به آن پرداخته‌اند و عده‌ای هم آن را مورد نقد جدی قرار داده‌اند؛ بنابراین پی بردن به جایگاه آن از دیدگاه اسلام _ که در دو منبع غنی قرآن کریم و روایات باید تحقیق نمود _ می‌تواند نسبت به این مسئله مهم روشن نمایی نموده و در دو مرحله علمی و عملی راه گشای ما باشد. از آنجایی که مشهور است دین اسلام، دین معتدلی است می‌بایست با تحقیق در آیات و روایات به دست آورد که آیا این اعتدالی که اسلام می‌گوید با آن نظریه اعتدال ارسطویی یکی است و یا متفاوت‌اند؟ در فصلی که نظریه اعتدال از ارسطو بیان می‌شود نقدهای وارده بر آن‌هم ذکر می‌شود و همچنین در دو فصل آیات و روایات به بحث اعتدال در آفرینش، اعتقاد، اخلاق، رفتارهای فردی و اجتماعی پرداخته می‌شود که در تمام ابعاد جایگاه آن روشن گردد. در بحث آیات یکی از آیات مشهور و مورد بحث آیه «وجعلناکم امه وسطا» و در بحث روایات، حدیث «خیر الامور اوسطها» مورد بررسی قرار می‌گیرد. در انتها می‌توان چنین نتیجه گرفت که بین نظریه اعتدال ارسطو با آموزه‌های دین اسلام رابطه عموم و خصوص من وجه است و در بعضی موارد با هم مشترکند.

کلیدواژه‌ها: اخلاق، فلسفه اخلاق، اعتدال، حد وسط، فضیلت و سعادت.

 فصول پایان‌نامه:

 این تحقیق دارای پنج فصل می‌باشد:
فصل اول: «کلیات»
فصل دوم: «تبیین و بررسی کلام دانشمندان در مورد اعتدال»
* تبیین نظریه اعتدال ارسطو
* بررسی و نقد بر ارسطو
* دفاع از نظریه اعتدال
* تبیین اعتدال از ابن مسکویه رازی
* تبیین اعتدال از خواجه طوسی
* دیدگاه کانت در مورد اعتدال
فصل سوم: «اعتدال در قرآن»
* اعتدال در آفرینش
* اعتدال در اعتقاد
* اعتدال در اخلاق
* اعتدال در رفتار فردی
* اعتدال در رفتار اجتماعی
* اسباب خروج از اعتدال
* راه‌های رسیدن به‌اعتدال
فصل چهارم: «اعتدال در روایات»
* اعتدال در آفرینش
* اعتدال در اعتقاد
* اعتدال در اخلاق
* اعتدال در رفتار فردی
* اعتدال در رفتار اجتماعی
* بررسی روایت مشهور «خیر الامور اوسطها»
* راه‌های رسیدن به‌اعتدال
فصل پنجم: «آثار اعتدال و آثار عدم اعتدال»
* آثار اعتدال
* آثار عدم اعتدال
نتیجه.

نوشتن دیدگاه