چکیده:

 این رساله با عنوان عفت کلام در قرآن در جستجوی پاسخ به پرسش‌ها و ابهاماتی است که در ذهن نگارنده و برخی دانشجویان وجود داشته است و به نظر می‌رسد پژوهش نوینی در زمینه آشنایی با کیفیت سخن گفتن و یا به عبارت دیگر آشنایی با فواید و آفات بیان و زبان از دیدگاه قرآن می‌باشد. این پایان‌نامه شامل یک مقدمه کوتاه، سه فصل، یک پیوست و چکیده می‌باشد، در مقدمه اشاره به اهداف و روش‌ها و پیشینه موضوع و معرفی فصل‌ها شده است. در فصل اول ضمن بررسی واژه عفت (لغوی و اصطلاحی) و تعریف عفت کلام با استناد به آیات و روایات، بخشی نیز درباره کلام و بیان تحت عنوان نقش کلیدی زبان در فرهنگ قرآن و احادیث اختصاص یافته است. فصل دوم درباره ادب الهی در تبیین معارف قرآنی می‌باشد و دارای چهار بخش است که بخش اول آن شامل مفاهیم و تعاریف درباره ادب، ادب الهی، معارف و مفهوم ادب الهی در تبیین معارف می‌باشد و با توجه به مفهوم گسترده‌ای که از معارف (شامل اصول عقاید، اخلاق و احکام) فهمیده می‌شود سه بخش دیگر به ترتیب به‌عنوان ادب در تبیین اصول عقاید (توحید، نبوت و معاد) و ادب الهی در تبیین اخلاق و ادب الهی در تبیین احکام تنظیم شده است و همچنین به هر آیه‌ای که مورد سؤال و یا مبهم بود به پاسخگویی و روشنگری آن پرداختیم. فصل سوم درباره نقش قرآن در اعتدال بخشیدن کلام و بیان است که در آن به مباحثی درباره پیشگامی قرآن در اعتدال و اصلاح گفتار، شناساندن آفات زبان و سخن، اصلاح تعبیرات، شناسایی درد و ضعف جامعه و طرح گفتاردرمانی، آموزش شیوه صحیح سخن گفتن و ارائه الگو پرداختیم. در پیوست به معرفی برخی کتب اخلاق و حدیث که در زمینه آفات زبان و بیان است پرداختیم.

فصول پایان‌نامه:

 این تحقیق دارای سه فصل می‌باشد:
فصل اول: «کلیاتی درباره عفت کلام در قرآن»
* بخش اول: مفاهیم و تعاریف
* بخش دوم: کاربرد «عفت» در قرآن
نکاتی چند در فهم آیات یاد شده
  معنای ترکیبی «عفت کلام»
* بخش سوم: نقش کلیدی زبان در فرهنگ قرآن و احادیث
فصل دوم: «ادب الهی در تعیین معارف قرآنی»
* بخش اول: مفاهیم و تعاریف
* بخش دوم: ادب الهی در تبیین اصول عقاید
  توحید
  نبوت
معاد
* بخش سوم: ادب الهی در تبیین معارف اخلاقی
* بخش چهارم: ادب الهی در تبیین احکام
  اعجاز بیانی قرآن در تبیین احکام
  علل منع تصریح برخی الفاظ و تعابیر
  مفهوم کنایه
  کنایات در قرآن
  طرح دو سؤال و پاسخ به آنها
فصل سوم: «نقش قرآن در اصلاح و تعدیل گفتار»
* پیشگامی قرآن در اعتدال و اصلاح گفتار
* شناساندن امراض و آفات گفتار و سخن
* اصلاح تعابیر
* شناسایی درد‌ها و طرح گفتاردرمانی
* آموزش شیوه صحیح سخن گفتن
* ارائه الگو.

نوشتن دیدگاه