چکیده:
مفهوم موعظه با تأمل در کتاب‌های لغت و معنای استعمالی به کار رفته در روایات به معنای هدایتِ پیامد محورِ بازدارنده است ولی گاه مردم از موعظه اثر نمی‌پذیرند و هدایت نمی‌شوند. مسئله اساسی اینجاست که با وجود بی‌نقص بودن موعظه و موعظه کننده، چرا موعظه ایشان ناکارآمد می‌شود؟ با آن که ناکارآمدی موعظه به سه عنصرِ ارکان موعظه وابسته است اما هدف این پژوهش آن است که موارد تأثیرگذار در موعظه شونده را بررسی کند. یافته این پژوهش آن است که قرآن کریم از تقوی و ایمان، و روایات معصومان از واعظ درونی، عقل و زهد به‌عنوان عوامل پذیرش موعظه یاد کرده‌اند. در برابر عوامل، موانعی نیز وجود دارد که موعظه را بی‌اثر می‌کند. این موانع عبارتند از: قساوتِ قلب، غفلت، غره، هوی، حب دنیا و عشق. با تحلیل و بررسی بر روی عوامل و موانع و با دست آوردن ارتباط بین آن‌ها، نتیجه حاصل بر این منوال است که پذیرش موعظه زمانی محقق می‌شود که انسان از چهار بعد دارای سلامت باشد. سلامت خاستگاه، سلامت قدرت شناخت، سلامت رغبت و سلامت عملکرد. فرد با داشتن سلامت خاستگاه طالب موعظه می‌شود و با قدرت شناخت درستی و مصداق آن را می‌شناسد و زمانی که مطابق با رغبت وی باشد بدان متمایل می‌شود و در نهایت با داشتن قدرت عملکرد بدان عمل می‌کند.
کلیدواژه‌ها: موعظه، موعظه شنونده(اتعاظ)، عوامل موعظه پذیری، موانع موعظه پذیری.
مقالات مرتبط:
پایه نظری موعظه پذیری (اتعاذ) بر اساس قرآن و حدیث، عباس پسندیده، فاطمه عسکریان، پژوهش‌نامه اخلاق، تابستان 1394، شماره 28، (24 صفحه، از 117 تا 140)، (علمی _ پژوهشی).
فصول پایان‌نامه:
این تحقیق دارای چهار فصل می‌باشد:
فصل اول: «کلیات و مفاهیم»
* شناسه پژوهش
* مفهوم شناسی
فصل دوم: «عوامل موعظه پذیری»
* ایمان
* تقوی
* عقل
* زهد
* واعظ درونی
فصل سوم: «موانع موعظه پذیری»
* قساوت قلب
* غفلت
* غره
* هوی
* حب دنیا
* عشق
فصل چهارم: «جمع‌بندی و نتیجه‌گیری»
* گونه‌های عوامل
* تحلیل گونه‌های عوامل.
