چکیده:
اعمال و تصمیمات انسان، در صورت ایجاد مناسب‌ترین شرایط در یک بازه از زمان، به نتیجه مطلوب خواهند رسید. به این بازه‌‌ی زمانی فرصت اطلاق می‌شود. دین مبین اسلام در پرتو تعالیم قرآن و حدیث به مفهوم فرصت و نحوه استفاده از آن توجه خاصی نموده است. از منظر این تعالیم، فرصت، مهلتی کوتاه، محدود، در حال گذر، پایان‌پذیر و غیرقابل برگشت تعریف شده که بسته به نحوه برخورد با آن، نتیجه‌ی اعمال و تصمیمات انسان به فرصت سازی و یا فرصت سوزی ختم می‌شود. از تحلیل و بررسی آیات و روایات مرتبط، برداشت می‌شود بهره-مندی و به‌کارگیری یکسری عوامل مثل؛ دوراندیشی، تعقل، تفکر، تأنی، عبرت از گذشته، تعجیل در استفاده از فرصت، زمان‌شناسی و توفیق الهی موجب می‌شود انسان بتواند فرصت‌های ایجاد شده در طول زندگی خود را شناخته و از آن‌ها برای پیشرفت خود استفاده نماید و در نتیجه، به سعادت، خوشبختی و شادکامی ناشی از فرصت سازی دست یابد. و در مقابل آن، افتادن در دام از برخی آفات و عوامل همچون؛ تسویف، غفلت، تنبلی، تعصب، وسوسه شیطان، عجله قبل از زمان مناسب، باعث می‌شود انسان قادر به تشخیص فرصت‌های فراروی خود نباشد و نتواند از آن‌ها جهت رشد و تعالی خود بهره ببرد. و آن‌ها را از دست بدهد و در پایان، دچار خسران و ضرر، حزن و غصه، حسرت و پشیمانی ناشی از فرصت سوزی شود. این تحقیق از دیدگاه قرآن و احادیث به بررسی فرآیند فرصت شناسی پرداخته است. در ابتدا مفهوم فرصت مورد تحلیل قرار گرفته است و در ادامه با واکاوی و بررسی آیات و روایات عوامل و نتایج فرصت سازی استنباط شده و پس از آن نیز به بیان عوامل و نتایج جریان فرصت سوزی پرداخته شده است.
کلیدواژه‌ها: فرصت، فرصت شناسی، فرصت سازی، فرصت سوزی.
فصول پایان‌نامه:
این تحقیق دارای سه فصل می‌باشد:
فصل اول: «ماهیت و اهمیت فرصت»
* گفتار اول: ماهیت فرصت
تعریف لغوی
تعریف اصطلاحی
معادل‌های فرصت
انواع فرصت در متون دینی
* گفتار دوم: اهمیت فرصت
* گفتار سوم: موقعیت‌های فرصت
فصل دوم: «فرصت سازی»
* گفتار اول: فرصت سازی
* گفتار دوم: نمونه‌هایی از فرصت سازی
* گفتار سوم: عوامل فرصت سازی
* گفتار چهارم: نتایج فرصت سازی
فصل سوم: «فرصت سوزی»
* گفتار اول: ماهیت فرصت سوزی
* گفتار دوم: نمونه‌هایی از فرصت سوزی
* گفتار سوم: عوامل فرصت سوزی
* گفتار چهارم: نتایج فرصت سوزی
خاتمه و نتیجه‌گیری.
