چکیده:
دعا یکی از مهمترین ابزارهایی است که آدمی برای رسیدن به وضعیت مطلوب در زندگی به آن روی میآورد. روی آوردن به دعا، نشانهای روشن از تسلیم نبودن آدمی در برابر وضعیت موجود است و تسلیم وضعیت موجود نبودن گویای سلامت و حرکت اوست. آنچه کارآمدی این ابزار را بیشتر میکند آشنایی با رمز و رازهای دعا است، آنهم از طریق افرادی که اهلیتی والا و به اثبات رسیده در این عرصه دارند. حضرت امام خمینی (ره) شخصیت نمونه معنوی و روحانی معاصر، در مقوله دعا، حقایقی را در آثار مکتوب و شفاهی خویش به یادگار گذارده است که برای بشر امروز، روزنههای امید را باز نگهداشته است و او را از تسلیم شدن در برابر نادانی و هوی و هوسها رهایی میبخشد. او به دعا، نگاهی عمیق و دقیق، زنده و سازنده دارد و زبان دعا را زبانی ورای زبان فلسفه و عرفان مصطلح میداند. او به زیبایی، موانع موجود در راه بشر، برای وصول به مقصود دعا را برمیشمارد و صرفاً به حجابهای ظلمانی نپرداخته بلکه بر خرق حجابهای نورانی نیز پافشاری میکند و همه اینها وقتی ارزشمندتر به نظر میآید که بدانیم، تمامی آنچه در آثار امام (ره) در این باره است متأثر از تعبدی عالمانه نسبت به قرآن و عترت (ع) است. پی آمد همراهی و همگانی با حضرت امام (ره) در عرصه دعا، خدایی شدن فرد در جامعه است که آدمیان در بعد فردی و اجتماعی، نه از راه میمانند که نتیجه سرگرم شدن به بیراههها است و نه در راه میمانند که نتیجهاش نرسیدن به مقصد و مقصود هستی (کمال مطلق) است.
کلیدواژهها: دعا، مناجات، استغفار.
فصول پایاننامه:
این تحقیق دارای پنج فصل میباشد:
فصل اول: «دعا در کلام امام (ره)، حقیقت دعا، نتایج، عوامل مؤثر و موانع آن»
* دعا راهبر به سوی مقصود است نه راهنما
* دعا و واژههای مرتبط با آن
* جایگاه فکری و فطری دعا
* رویکردهای گوناگون در دعا
* دعا و توسل
* دعا در نگاهی فردگرایانه
* دعا در نگاهی جامعه شناسانه
* عوامل مؤثر در نتیجه بخش شدن ادعیه
* موانع اثر بخشی ادعیه
فصل دوم: «ائمه هدی (ع) و دعا و استغفار ایشان از منظر امام خمینی (ره)»
* زندگی و عرصه دعا و جلوداران آن
* عبادت، آهنگ آسمانی حرکت و تقرب به سوی کمال مطلق
* عبودیت و دعا در زندگی ائمه هدی (ع)
* معرفت و عبادت در منظر امام (ره)
* رابطه عبودیت ائمه هدی (ع) با ولایت ایشان
* انگیزه امام (ع) در عبادت
* مروری بر ادعیه ائمه هدی (ع)
* استغفار در ادعیه ائمه هدی (ع)
فصل سوم: «درس آموزی از دعاهای ائمه هدی (ع) یا معارف در ادعیه از منظر امام خمینی (ره)»
* مدرسه دعا
* ائمه هدی (ع)، دعا و ما
* ماهیت هدایتی و تربیتی دعا
* ویژگی معارف در ادعیه
فصل چهارم: «قرآن و دعا در آثار امام خمینی (ره)»
* واژهشناسی دعا
* قرآن نازل و قرآن صاعد
* لزوم توجه به قرآن و دعا به صورت توأمان
* زبان قرآن و زبان ادعیه
* قرآن و دعا
فصل پنجم: «مستندسازی دعاهای حضرت امام (ره) با ادعیه ائمه هدی (ع)»
* ادعیه ائمه هدی (ع) در آیینه دعاهای امام خمینی (ره)
محور اول: معرفت الله
محور دوم: معرفت النفس
محور سوم: اظهار علاقه به خوبیها
محور چهارم: اظهار تنفر از بدیها.