چکیده:

 سابقه آشنایی انسان با پدیده تأثیرگذاری روانی و کاربرد آن، در عرصه‌های مختلف زندگی، به‌ویژه در جنگ و سیاست ریشه در تاریخ کهن بشری دارد. بهره‌گیری از فن‌هایی مانند رجزخوانی و حیله‌های نظامی در جنگ یا فریب دادن رقیبان در سیاست، تقریباً در تمام متون سیاسی و نظامی وجود دارد؛ بنابراین چه‌بسا قدمت استفاده از این روش‌ها به قدمت پیدایش جنگ و سیاست در زندگی اجتماعی آدمی برسد. جنگ روانی که به‌عنوان سلاحی نامرئی، به‌طور مؤثری توسط قدرت‌های بزرگ بکار گرفته می‌شود، در کشور ما کمتر مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. در خصوص جنگ روانی و اثرات آن نظرات گوناگونی وجود دارد. بعضی جنگ روانی را کارآمدتر از جنگ فیزیکی و گروهی دیگر آن را حرکتی بیهوده به‌حساب می‌آورند. صاحب‌نظران معتقدند که پدیده‌ی جنگ روانی، محصول جنگ جهانی دوم و دوران پس از آن است. جنگ روانی در معنای اخص آن به تلاشی گفته می‌شود که هدف مستقیم آن نفوذ و تأثیر بر باورها باشد. در تحقیق حاضر تلاش شده است ضمن شناخت ماهیت، سازوکار و مؤلفه‌های مختلف پدیده جنگ روانی، جایگاه و موقعیت آن در علوم سیاسی به‌ویژه از منظر نظر روابط بین‌الملل در عصری که مناسبات بین‌الملل به‌طور روزافزون از روابط و شیوه‌های خشن فاصله گرفته و اهرم‌های قدرت صلح‌آمیزتری نظیر اقتصاد و فرهنگ اهمیت می‌یابد، مورد بررسی و مطالعه قرار گیرد. بررسی رویکرد روانی آمریکا در حادثه‌ی انفجار پایگاه آمریکائی ظهران در عربستان سعودی به‌عنوان مطالعه موردی در این پژوهش اختیار گردیده است. بررسی تفصیلی پرونده انفجار ظهران این نکته را به اثبات می‌رساند که صبغه‌ی تبلیغاتی و جنجال‌آفرینی گزارش‌هایی که از سوی منابع آمریکائی و اسرائیلی در این خصوص منتشر شده است بیش از جنبه‌ی خبری آن است و این امر حکایت از طراحی یک سناریوی عملیات روانی از سوی محافل آمریکایی و اسرائیلی با هدف ایجاد انتظار برخورد مستقیم نظامی با ج.ا.ا به‌منظور بهره‌برداری‌های آتی دارد. این امر مؤید فرضیه‌ی اصلی تحقیق است که به‌کارگیری شیوه‌های عملیات روانی از سوی آمریکا در قضیه‌ی انفجار ظهران را زمینه‌ساز برخورد مستقیم نظامی با ج.ا.ا می‌داند. (با این توضیح که این زمینه‌سازی فرآیندی روانی است که الزاماً برخورد مستقیم را به دنبال نخواهد داشت). نتایج به دست آمده بر این امر تأکید دارد که اساساً پیروزی با شکست در هر نوع رویارویی نظامی و یا تهاجم فرهنگی، نهایتاً حاصل باورها و اندیشه‌ها است و هرگونه نبرد و جنگی در پی ایجاد تحولی ذهنی، یعنی دگرگونی در اراده پایداری و تبدیل آن به پذیرفتن رضایت‌آمیز شکست است.

 فصول پایان‌نامه:

 این پژوهش در شش فصل ارائه شده است:
فصل اول: «کلیات»
* اهداف تحقیق
* فرضیه اصلی تحقیق
* سازمان‌دهی تحقیق
* 1) شکل‌گیری رفتار اجتماعی
* 2) تئوری‌های جنگ و ستیز
فصل دوم:
* 1) افکار عمومی
* 2) تبلیغات
فصل سوم: «ادبیات جنگ روانی»
فصل چهارم: «قواعد و فنون و ابزارهای جنگ روانی»
* 1) قواعد و روش‌های عملیات جنگ روانی (تاکتیک‌ها)
* 2) فنون عملیات روانی (تکنیکها)
* 3) ابزارهای عملیات روانی
فصل پنجم: «بررسی جایگاه عملیات روانی آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر حادثه انفجار در پایگاه نظامی الخبر ظهران در عربستان سعودی»
* ارزیابی شرایط سیاسی نظام بین‌المللی
* حادثه انفجار پایگاه هوایی ظهران
فصل ششم: «نتیجه‌گیری».

نوشتن دیدگاه