چکیده:

 قرآن کریم کمال و جاودانگی دین اسلام را گزارش کرده است؛ اما توسعه تمدن بشری و گسترش فرهنگ و ارتباطات اجتماعی در گذر زمان، مسائل و موضوع‌های نوینی را پدید آورده که پاسخگویی به آن‌ها پرسش‌های فراوانی را فراروی مسلمانان قرار داده است. سؤال اساسی که موضوع بحث و بررسی این رساله می‌باشد، عبارت است از این‌که: دین برای رویارویی با پدیده‌های نو و احکام مسائل جدید دنیای مدرن چه راهکاری دارد؟ ابتدا با تعریف اجتهاد و توصیف مباحث عمده‌ی پیرامون آن، سپس روند همسوئی و تطبیق کردن احکام با تحولات جدید اجتماعی و رویارویی روزآمد شریعت اسلام با بحران‌های معرفتی و معنوی انسان بیان گردیده است و در ادامه عوامل اثرگذاری تغییر و تحولات زمان و مکان در استنباط احکام توضیح داده شده است و در نهایت با بیان موارد متعدد نقش زمان و مکان در اجتهاد احکام اسلامی ضرورت و اهمیت این قاعده مستند گردیده است.

فصول پایان‌نامه:

 این تحقیق در چهار فصل ارائه شده است:
فصل اول: «زمان، مکان، اجتهاد»
* مبحث اول: زمان و مکان
* مبحث دوم: اجتهاد
* مبحث سوم: معنای تأثیر زمان و مکان در اجتهاد
* مبحث چهارم: جهات تأثیر در اجتهاد
فصل دوم: «ماهیت و مشروعیت بحث زمان و مکان»
* مبحث اول: جایگاه مسئله زمان و مکان
* مبحث دوم: ماهیت
* مبحث سوم: مشروعیت
فصل سوم: «حدود دامنه تأثیر زمان و مکان»
* مبحث اول: تبیین مفهوم حکم، موضوع، متعلق و تفاوت آن‌ها
* مبحث دوم: تغییرات گوناگون حکم در رابطه با زمان و مکان
* مبحث سوم: تغییرات گوناگون موضوعات در رابطه با زمان و مکان
* مبحث چهارم: تغییر حکم شرعی یا تغییر مصداق
* مبحث پنجم: عرف و تشخیص موضوع
* مبحث ششم: احکام ثابت و متغیر
* مبحث هفتم: عبادات و معاملات
فصل چهارم: «موارد و مصادیق تأثیر زمان و مکان»
* مبحث اول: احکام فقهی
* مبحث دوم: مسائل سیاسی و اجتماعی
* مبحث سوم: قراردادها و معاملات
* مبحث چهارم: احوال شخصیه
* مبحث پنجم: حقوق جزای اسلامی
نتیجه‌گیری.

نوشتن دیدگاه