چکیده:

 مراد از دیه مالی است که به سبب جنایت کردن اعم از جنایت به نفس باشد یا بر عضو، بر فرد جانی، واجب می‌شود و فرق نمی‌کند که از طرف شارع میزان آن معین شده باشد یا معین نشده باشد. دیه در صورتی که جنایت به خطا یا شبه عمد باشد واجب می‌گردد ولی اگر جنایت به عمد باشد مجنی‌علیه مخیر است که جانی را قصاص نماید یا از او دیه بگیرد. فلسفه وضع دیه در شریعت اسلام نیز همانند دیگر قوانین جزایی وضعی شاید به این دلیل بوده است که مجرم این وسیله تنبیه شود تا مجدداً مرتکب چنین اعمالی نگردد و از طرف دیگر، دیگران نیز آگاه شوند و با دیدن نتیجه عمل مجرم خود را از انجام چنین اعمالی منع کنند. هدف دوم از وضع دیه می‌تواند حمایت از ورثه مقتول باشد تا با استفاده از دیه، یا با سرمایه قرار دادن آن بتوانند مدتی امرارمعاش کنند و زندگی خود را بگذرانند. در مقدار دیه بین مسلمانان اختلاف نظری وجود ندارد. پس مقدار دیه: هزار دینار، یا ده هزار درهم، یا صد شتر، دویست گاو، هزار گوسفند و یا دویست حله یمانی است؛ که مجرم موظف است یکی از این اقلام را بپردازد. البته این مقدار دیه مرد مسلمان است و دیه زن مسلمان نصف دیه مرد است. در این تحقیق سعی شده است که دلیل این حکم را در سنت ائمه و کلام بزرگان بیابیم. ولی آنچه یقین‌آور بود خود حکم تنصیف است نه دلیل آن. البته بعضی، دلیل‌هایی در این موضوع ذکر کرده‌اند که ضعف آن آشکار است. در این تحقیق سعی شده است که اقوال مختلف جمع‌آوری شود و تطبیقی از نظرات علماء شیعه و اهل سنت داشته باشیم.

کلیدواژه‌ها: دیه، نفس، جانی، قتل عمد، جنایت، قتل شبه عمد، مجنی‌علیه، قتل خطا، قصاص.

فصول پایان‌نامه:

 این تحقیق در چهار فصل ارائه شده است:
فصل اول: «قتل»
فصل دوم: «قصاص»
فصل سوم: «دیه»
فصل چهارم: «عاقله»

نوشتن دیدگاه