چکیده:

 یکی از عناصر مهم حوزه اقتصاد اسلامی که همواره از ناحیه فقه غنی امامیه نسبت به آن حساسیت ویژه‌ای ابراز می‌شده، پدیده بیت‌المال است که در لسان قرآن و احادیث از آن تعبیر به «مال الله» شده و متعلق به عموم مسلمین است و باید در میان آنان تقسیم شود و به مصارف عمومی برسد. بیت‌المال اصطلاحی در فقه و نام یکی از نهادهای تاریخی دولت اسلامی است امّا در زبان فارسی به معنی هر مالی است که همه‌ی مردم در آن سهم دارند؛ این پایان‌نامه به بررسی فقهی و حقوقی ضمان ایراد خسارت به بیت‌المال می‌پردازد؛ عموم برخی از آیات به ضمان ایراد خسارت به بیت‌المال و نیز به‌ویژه روایات بسیاری به ضمان داشتن آن اشاره دارد، عقل نیز حقوق بیت‌المال را معتبر شناخته و خسارت به آن را موجب ضمان می‌داند. همچنین فقهای متقدم و متأخر به ضمان آن اذعان داشته و دارند. از نظر قواعد مشهور فقهی نیز، ضمان آن به دست می‌آید. حقوق موضوعه، همچنین ورود ضرر به اموال دولتی را موجب مسئولیت می‌داند و در قانون مجازات برای مرتکبین ایراد خسارت به این اموال قوانین سختی وضع شده است. نتیجه کلی این پژوهش نشان می‌دهد که هر کس به هر طریقی به اموال عمومی و دولتی خسارت وارد آورد ضامن است و باید از عهده جبران خسارت آن برآید. روش تحقیق در این پایان‌نامه استنباطی، تحلیلی و ابزار گردآوری اطلاعات کتابخانه و اینترنت و ... بوده است.

نوشتن دیدگاه