چکیده:
عرف يا سيره عقلا با تاييد شارع حجت مى گردد و در تبيين معانى متون دينى و تعيين مصاديق براى موضوعات آنها نقش مهمى دارد. از اين رو سزاواراست فقيهان با رويكردى عرفى - نه عقلى - به كتاب و سنت مراجعه كنند و ازمباحث جانبى آن همچون تقسيمات، حدود حجيت، اتحاد و اختلاف عرف ها،رابطه ميان حقيقت شرعى با معانى عرفى و لغوى، دوران ميان عرف عام و عرف خاص، جمع عرفى در تعارض ادله، تاثير عرف در تشريع احكام و مباحث ديگركه نوشتار حاضر به تشريح آنها مى پردازد - غفلت نورزند.
نگاه كلى پيرامون بحث 1. سابقه تاريخى عرف يا سيره عقلايى اين گونه نيست كه عرف يا سيره عقلايى در زمان يا مكان خاصى آشكار شده باشد؛زيرا عرف يا سيره عقلايى از آغاز زندگى اجتماعى بشر تاكنون در همه زمان ها ومكان ها وجود داشته است. در جوامع بشرى - به ويژه جوامع ابتدايى - عرف،محور سياست ها و معامله ها و همه تصرفات مى باشد، و عرب جاهلى نيز اين گونه عمل مى كرد ؛ چرا كه عرف بر تمام تصرفات و شئون آنها حاكم بود تا آن گاه كه اسلام آشكار شد و احكام و قوانين آن استوار گرديد؛ قوانينى كه در آنها اعتبارات عرفى در جايگاه هاى گوناگون براى تعيين موضوع و تشريع احكام - با شروط وقيودى كه خواهد آمد - نقش بسزايى دارد.
على رغم تحول تمدنها و جوامع معاصر عرف تاثير خود را از دست نداده، بلكه دراين جوامع، عرف در تعيين قوانين، جايگاه مهمى دارد.
کلید واژه ها
عرف ، سیره ، احکام ، عرف عام
