چکیده:
یکی از مسائل رجالی که از دیرباز توجه رجال شناسان را به خود جلب کرده، مسئله وجود یا عدم شخصی به نام «سلیم بن قیس هلالی» است، شخصی که یکی از کهن‌ترین کتاب‌های روایی شیعه منسوب به اوست و شهرت او نیز تا حد زیادی معلول همین انتساب است. رجال شناسان و صاحب‌نظران، درباره این مسئله دو دیدگاه مختلف داشته‌اند: دیدگاهی که سلیم بن قیس هلالی را نه‌تنها شخصیتی واقعی که شخصیتی بسیار برجسته و قابل‌توجه دانسته و با اوصافی مانند «جلیل‌القدر»، «من اولیاء امیرالمؤمنین (ع)» و ... از او یادکرده است؛ و دیدگاه دیگری که سلیم بن قیس هلالی را نامی بی‌مسما، ساختگی و موهوم شمرده که اساساً هیچ‌گاه وجود واقعی نداشته و یا نامی مستعار پنداشته است که شیعیان کوفه از رهگذر تقیه به‌کاربرده‌اند. به نظر نگارندة این مقاله، هرکدام از دو دیدگاه فوق قابل نقد است. شاید بتوان دیدگاه سومی را مطرح کرد که به واقعیت نزدیک‌تر باشد. سلیم بن قیس هلالی نه یک شخصیت تاریخی برجسته بوده است و نه یک شخصیت خیالی و ساختگی، بلکه یک شخصیت صرفاً روایی بوده است که باید در بستر مناسب خود موردمطالعه قرار گیرد. بستر مناسب برای مطالعه یک شخصیت روایی- برخلاف آنچه برخی تصور کرده‌اند- منابع تاریخی نیست، بلکه منابع رجالی و حدیثی است. تحقیق و جست‌وجو در این منابع نیز به‌روشنی نشان می‌دهد که سلیم بن قیس هلالی به‌عنوان یک راوی مسلم و نویسنده احتمالی کتاب منسوب به او واقعیت داشته است.
در جستجوی سلیم بن قیس هلالی
- نویسنده مقاله: علی بابایی آریا، محمدتقی فخلعی
- منتشر شده در: مطالعات اسلامی
- رتبه مقاله: علمی-پژوهشی
- سال،شماره: تابستان 1385، شماره 72، (42 صفحه - از 13 تا 54)
- نوشته شده توسط علی بابایی آریا، محمدتقی فخلعی
- دسته: مقالات
